Alevi Sorununa Akil İnsanlar Çözümü

   Kürt sorununa barışçıl bir çözüm için hükümetin seçtiği Akil İnsanlar Heyeti çalışmalarına yoğun bir tartışmayla başladı. Bu tartışmaların önemli isimlerinden biride Cem Vakfı (Cumhuriyetçi Eğitim Merkezi Vakfı) genel başkanı Prof. İzzettin Doğan oldu. Doğan Alevi sorunu içinde ‘Akil İnsanlar Komisyonu kurulmalı’ önerisiyle yeni bir tartışmaya kapı araladı. 

Cem Vakfı (Cumhuriyetçi Eğitim Merkezi Vakfı) genel başkanı Prof. İzzettin Doğan

 Barış sürecinde Alevilerin adının anılmamasının yanında sık sık Alevileri tedirgin edici ifadelerin kullanılması eleştiri konusu olmuştur. Bu sorun ile birlikte,  Akil İnsanlar listesi hazırlanırken, listeye sadece bir Alevi temsilcisi girebildi. Fakat bu isim Aleviler arasında çok tartışmalı bir isimdi. Bu zamana kadar Alevilerin eşitlik, özgürlük ve demokrasi mücadelelerinde yanlarında yer almadığı ve devletten yana bir tutum takındığı iddia edilen, birçok kişi tarafından eleştirilen, Cem Vakfı başkanı İzzettin Doğan’dı. Başta Aleviler olmak üzere birçok kesim, İzzettin Doğan ismine birçok eleştiride bulundu. Gerekçe olarak İzzettin Doğan isminin, devlet yanlısı bir politika izlediğini ve Cem Vakfı’nın devletin desteği ile kurulduğunu iddia ettiler.

Bu iddiaların çok desteksiz olmadığını Cem Vakfı üyesi ve Alevi dedesi Ali Yüce de doğruluyor. Ali Yüce bize verdiği röportajda şu cümleleri sarf ediyor:  

Cem Vakfı üyesi ve Alevi dedesi Ali Yüce

 “ Evet, Akil insanlar kurumu Aleviler için de kurulmalı fakat bizim komisyona güvenimiz yoktur. Bence Akil İnsanlara dahi gerek yok. Ben bu durumu samimi bulmuyorum. Çünkü bir insanı ayrıştırmak, ayrı değerlendirmek kimlik sorununa yol açıyor. Bu durum da devletin parçalanmasına neden oluyor. Devletin görevi dini inancı sorgulamak değildir, devletin görevi eşitliği sağlamaktır. Bu ülke içerisinde eğer bir insan kürt ise kürt olarak,  alevi ise alevi olarak yaşamaya devam etmelidir. Burada azınlıkların ayrı haklarına olmasına karşı değilim sadece bu durumlar ülkenin ayrıştırılmasına ve bölünmesine neden oluyor düşüncesindeyim. Ne Akil İnsanı ne müzakeresi, bunlar gülünç şeyler. Bu sorunlar anayasa ile çözülmelidir. Bana sorsalar ‘Önce vatanım sonra inancım’ derim. Vatanın bölünmez bütünlüğü esas alınmalıdır. Aslında Kürt halkı diye ayrı tamponlanmış bir halk yoktur. Bunlar Amerikan projesidir. Bunlara birde dil verelim demişlerdir, aslında her şey Büyük Ortadoğu Projesinin bir parçası ve İsrail için yapılıyordur” dedi.  

 Yüce, konuşmasının devamında daha önce bir Alevi Çalıştayının yapıldığını ve Cem Vakfı başkanı olarak Sayın İzzettin Doğan’ında bu çalıştaya katıldığını söyledi. Fakat bu çalıştayda alınan kararların hiçbirinin devlet tarafından yerine getirilmediğini ifade etti.  Akil İnsanların talepleri olduğunu fakat Alevi toplumunda, bu durumdan bir sonuç beklemediğini de söyledi. Ali Yüce, bu işin hükümet ve devlet koruması altında anayasal bir zeminde çözülmesi gerektiğini savundu. Aynı zamanda da Aleviliğin İslam çizgisi içerisinde kabul edilmesi gerektiğini vurguladı.

 Ali Yüce aynı zamanda Alevi çalıştayının da bir sonuç beyannamesi olarak; Cem evlerinin yasal statüye ulaşması, eğitimde din dersinin düzenlenmesi, dedelere maaş bağlanması ve Madımak otelinin müzeleşmesi gibi taleplerinin olduğunu söyledi.

Akil İnsanlar Heyeti veya Hakikatleri Araştırma Komisyonu ile 1938 Dersim katliamı Sivas, Çorum gibi olayların aydınlatılması için bir komisyon kurulması önemli değil midir, sorun dedelere maaş bağlanması mıdır?

 Ali Yüce: “Dersim olayı bizim için Kerbela olayı kadar acıdır. Hükümet bu olayları aydınlatmalıdır. CHP bu konuların aydınlatılması için bir soru önergesi verdi fakat bir sonuç çıkmadı. Bizim devletten inanç noktasında beklentimiz var. Sivas, Çorum olayları sadece bir Alevi sorunu değildir. Bir insanlık sorunudur”

Konu ile ilgili olarak basına konuşan Diyarbakır Pir Sultan Abdal Kültür Derneği Şube Başkanı Cafer Korkmaz, çözüm süreci için oluşturulan Akil İnsanlar heyetinde Alevi kurumlarının temsiliyetinin olmadığını belirterek bu durumun düşündürücü olduğunu söyledi. Cafer Korkmaz Kürt sorununun çözümünü savunmak, akan kanın durmasını istemek toplumun her kesiminin görevi olduğunu belirtti. Alevilerin toplumsal barışı esas aldığını söyleyen Korkmaz konuşmasına şöyle devam etti:

Diyarbakır Pir Sultan Abdal Kültür Derneği Şube Başkanı Cafer Korkmaz

 "Ancak son gelişmeleri de kaygıyla izlediğimiz belirtmek isteriz. Demokratik çözüm süreci için oluşturulan Akil İnsanlar Heyeti'nde, Alevi kurumlarının temsiliyeti bulunmamaktadır. Alevi örgütlerinden hiçbir şekilde görüş alınmadan oluşturulan bu heyette yer alan Cem Vakfı Başkanı Prof. İzzettin Doğan, Alevileri temsil etmediği gibi asimilasyon politikalarına hizmet eden ve özellikle seçilen bir isimdir. Diyarbakır'da çalışmalarına başlayan Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nden sorumlu Akil İnsanlar Heyeti'nin her kesimle diyaloga geçmesine rağmen, yaklaşık 5 bin Alevi'nin yaşadığı bir kentte, Alevileri temsil eden kurumumuzla iletişime geçmemesi düşündürücüdür. Bu tutum Akil İnsanlar Heyeti'nin Kürtlerden sonra Türkiye'de ikinci örgütlü kesim olan Alevileri önemsemediğini, böyle bir sorunlarının da olmadığını ortaya koymaktadır. Bu itibarla, heyetin çalışmasını da temkinli izlediğimizi belirtmek isteriz."

Gazi Cem Evi Başkanı ve Dedesi Veli Gürsoy

 

Alevi sorununda Akil İnsanlar heyeti üzerine konuşan bir diğer isim ise Gazi Cem Evi Başkanı ve Dedesi Veli Gürsoy oldu. Gürsoy bu sözlerin İzzettin Doğan’ın kendi şahsi düşüncesi olduğunu fakat kendisinin bu düşüncelere katılmadığını dile getirdi. 2012 yılında bir Alevi çalıştayı yaptıklarını ve bu çalıştayın sonunda birçok Alevi kesiminin ortak düşünceleri olarak bir sonuç deklerasyonu yayınlandı. Bu çalıştayın umut verici bir toplantı olduğunu fakat hükümetin herhangi bir girişimde bulunmadığını dile getirdi. Veli Gürsoy konuşmasına şöyle devam etti:

 “Biz Türkiye’ ye barışın gelmesini ve anaların ağlamamasını istiyoruz. Artık bu topraklarda barış güvercinleri uçmalı. Gençler ölmemeli. Biz Cem evinde her iki taraftan gençlerin cenazesini kaldırıyoruz ve çok üzülüyoruz. Temennimiz bu sorunların çözülmesidir fakat taraflardan bir samimiyet sezmiyoruz” dedi.

Bugün hükümet Alevi sorununu çözmek istiyoruz ve bunun için Akil İnsanlar komisyonunu görevlendiriyoruz derse buna talebiniz, tepkiniz ne olur? Sizi temsilen hangi isimleri önerirsiniz?

“Bence isimlere takılmaya hiç gerek yok daha doğrusu isimlere ve öneriye de gerek yok. Hükümet Alevi sorununu çözmek için Akil İnsanlar Komisyonu da kurmasına gerek yok. Bu sorun Kürt sorunu gibi değildir. Birbirinden farklı sorunlardır ve her birinin kendine has bir önem taşır. Alevi sorunu Anayasal zeminde bir tek kelime ile çözülebilir. Sadece anayasada ‘Alevilik bir inanç ve Cem Evleri de ibadethaneleridir’ ibaresini ekleseler ve bu kapsamda camilere verilen haklar bize de tanınsa bir sorun kalmaz. Akil İnsanlara gerek yoktur yeter ki samimi olsunlar. Eğer olacaksa meclis içerisinden bir komisyon ile Sivas Maraş, Çorum ve Dersin olayları aydınlatmalı ve failleri bulunmalı.”

Veli Gürsoy konuşmasında bugünkü Akil İnsanlar Komisyonunun Alevi sorunu için kurulmadığını ve bunun için onlardan Alevi sorununu ile ilgili bir şey beklemek de afaki olacağını. Fakat onlardan Kürt sorununa ve barışa katkı sunmalarını beklediklerini söyledi. Gürsoy konuşmasında Akil İnsanlar listesinde iyi insanların da olduğunu fakat bu listenin hükümet eliyle seçildiğini ve bunun politik bir seçim olduğunu dile getirdi. Bu liste oluşturulurken halka, sivil toplum kuruluşlarına gidilmesi gerekliydi. Bu listenin biraz hükümetin Akilleri olduğunu söyledi.